GIỚI THIỆU CUỐN SÁCH

TÀI HOA RA TRẬN

Kính thưa các thầy giáo, cô giáo. Thưa toàn thể các bạn học sinh thân mến

Như chúng ta đã biết cuốn sách “Tài hoa ra trận’’ không gây một chấn động và làm bùng nổ làn sóng học tập trong giới trẻ như Nhật ký Đặng Thùy Trâm hay Nguyễn Văn Thạc, nhưng Tài hoa ra trận, cuốn nhật ký của họa sĩ Hoàng Thượng Lân lại được chính nhà thơ Đặng Vương Hưng, với tư cách là người đã biên soạn tủ sách “Mãi mãi tuổi hai mươi" coi là cuốn nhật ký ông thích nhất.

Đến với buổi giới thiệu sách ngày hôm nay. Thư viện xin giới thiệu tới thầy cô và các em học sinh cuốn sách; Tài hoa ra trận do tác giả Đặng Vương Hưng sưu tầm và giới thiệu. Sách dày hơn 300 trang sách khổ nhỏ, bao gồm những ghi chép, nhật ký, thư từ của Hoàng Thượng Lân được tập hợp lại. Cuốn sách chắc phải dày hơn thế, nếu như không có một ngày tháng 10/1971, trong lúc vượt sông Sê Băng Hiên đi làm nhiệm vụ, Hoàng Thượng Lân hy sinh bởi loạt bom B52 khốc liệt. Trận bom cũng vùi dập cả tập bản thảo anh mới viết, đang định gửi ra đăng báo Quân đội Nhân dân. Chỉ còn 8 tập nhật ký ghi chép dở dang, cùng hàng trăm lá thư của chàng trai Hà Nội đa tài để lại trong tập Tài hoa ra trận này. Cuốn sách là một cái gì đó lớn lao hơn những tâm sự của một cá nhân. Đấy là khúc tráng ca hào hùng và bi thương nhất của thời đại, mà thời gian không thể xóa nhòa.

Tài hoa ra trận là tên nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm gợi ý đặt cho cuốn nhật ký. Cũng là tên mà họa sĩ Lê Trí Dũng gọi cả một lứa bạn bè, đồng nghiệp và đồng đội của mình trong tập Tạp văn xuất bản năm 2006, những sinh viên hệ 7 năm trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội. Nổi bật trong những chàng trai hào hoa một thủa ấy, Hoàng Thượng Lân (sinh năm 1946 trong một gia đình trí thức và nghệ sĩ. Cha của anh là nhà báo, họa sĩ và dịch giả Hoàng Nguyên Kỳ quê gốc Hà Tĩnh) được bạn bè yêu quý bởi tính phóng khoáng, chơi thành thạo được nhiều loại nhạc cụ và từng nhiều lần đoạt giải cuộc thi vẽ tranh quốc tế tại Ấn Độ và Ba Lan từ tuổi thiếu nhi.

Bắt đầu vào chiến trường, Hoàng Thượng Lân viết: "Bom đạn làm rung chuyển mặt đất, cát bụi mù mịt phủ lên người, mắt không mở ra được. Tưởng chết rồi nhưng một lúc, qua cơn choáng váng rung động lại thấy mình là chưa chết. Mình không có chủ ý phóng đại tô màu nhưng sự thật là như thế. Sự thật ở đây, mình vẫn còn chưa đủ lời để diễn tả cho người ta hiểu được cái khốc liệt, cái dũng cảm quyết tử của mỗi con người sống bám lấy mảnh đất chiến đấu này! Mình tôn trọng sự thật. Giả dụ một nhà văn có nhiều khả năng hư cấu thì đến đây, anh ta cũng khó lòng mà hư cấu hơn được nữa. Bởi vì thực tế đã thần kỳ, đã vĩ đại quá rồi!" ( 5/2/1968). Suốt cả tập sách, là những ghi chép chân thật và sinh động bởi nhiều chi tiết, trung thực đến 100% với tất cả những gì anh nhìn, nghe và cảm nhận. Không chỉ hào hùng, có cả niềm vui, nỗi buồn, những trăn trở về mỗi cá nhân. Trong cuộc chiến vĩ đại vẫn có những cá nhân ích kỷ hoặc đớn hèn. Giữa sự sống với cái chết chỉ cách nhau gang tấc, Hoàng Thượng Lân vẫn đều đặn ghi nhật ký vào cuốn sổ tay nhỏ luôn mang theo mình. Đề phòng thất lạc những tài liệu quý giá phải đánh đổi bằng xương máu của bản thân, ở trang đầu mỗi cuốn sổ tay của anh đều có dòng chữ: "Nếu tôi có hy sinh (hoặc "nhỡ xảy ra điều gì…") xin hãy chuyển cuốn sổ này về cho cha tôi là ông Hoàng Nguyên Kỳ, địa chỉ…".

Đầu năm 1970, Hoàng Thượng Lân được ra Bắc an dưỡng. Tiếp đó, anh được đi học trường bồi dưỡng văn hóa, thuộc Bộ Tư lệnh Công binh, để thi vào Đại học Kiến trúc. Cũng thời kỳ này, những trang nhật ký với tựa đề Viết dưới chiến hào của anh đã được một số báo như Nhân Dân, Quân đội Nhân dân, Tiền Phong… giới thiệu, trích đăng và gây được tiếng vang.

Tháng 4/1971, một lần nữa Hoàng Thượng Lân vượt Trường Sơn vào chiến trường và hy sinh sau đó chưa đầy nửa năm. Mộ của Hoàng Thượng Lân được đồng đội đặt trên một quả đồi cao, sau đó được quy tập vào Nghĩa trang Liệt sĩ Trường Sơn. 26 năm sau, hài cốt của anh đã được gia đình đưa về an táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ Ngọc Hồi (Hà Nội). Cuộc đời của anh tựa như một bộ phim đầy ắp sự kiện lôi cuốn, ngay cả khi đã yên nghỉ tại Nghĩa trang Liệt sĩ Trường Sơn vẫn còn những biến động bất ngờ xảy đến. Hoàng Thượng Lân hiện vẫn sống trong trái tim đồng đội, bạn bè, những người thân và cả những người không biết anh, chỉ đọc Tài hoa ra trận, trong tư thế hiên ngang ấy.

Đọc mỗi trang sách này, ta luôn có cảm giác ấm nóng như có lửa- ngọn lửa yêu nước và khát vọng hòa bình còn cháy mãi, sáng mãi cho muôn đời sau…

       Cuốn sách  hiện đang có tại thư viện nhà trường.

         Xin trân trọng kính mời thầy cô và các bạn tìm đọc!